علوم قرآن و حدیث / دانشگاه قرآن و حدیث / قم / ایران
چکیده
قدیمی‌ترین کتاب پیرامون غیبت امام مهدی(ع) که نسخه‌هایی از آن در دسترس می‌باشد، کتاب «الغیبة» محمد بن ابراهیم نعمانی (م حدود360ق) است؛ که در اوایل دوره غیبت کبری و با به درازا کشیده شدن غیبت امام زمان(ع)، و مطرح شدن برخی شبهات میان شیعیان، توسط نعمانی تألیف و برای رفع این مشکل، ارائه شده است. طبق برخی قرائن، کتاب الغیبة ظاهراً قبل از سال ۳۴۲ق توسط نعمانی تألیف شده است؛ و قرائن مقابلی نیز برای تعیین تاریخ تألیف این کتاب قابل طرح هستند. در هر صورت، اکنون به عنوان یکی از آثار مهمی که لازم است نسخ خطی آن فهرستِ تجمیعی شوند، این کتاب می‌باشد. در پژوهش حاضر، با بررسی منابع، اطلاعات مختلف و فهارس نسخ خطی، بیست و سه نسخه خطی از کتاب الغیبة شناسایی، و به ترتیب تاریخ کتاب فهرست شده‌اند. تا جدای از فراهم آمدن زمینه تصحیح جدیدی از کتاب، برخی از اطلاعات رجالی و کتابشناختی مهم مرتبط نیز، از این فهرست، برای پژوهشگران حاصل گردد
