استادیار و عضو هیئت علمی مؤسسه آینده روشن (پژوهشکده مهدویت) قم
چکیده
در پرتو آموزههای اخلاقی است که میتوان به صفات و خصلتهایی دست یافت، مجموعه رفتارهای خود را براساس آن استوار کرد و از زیست و زیباییهای اخلاقی برخوردار شد. آنانی که در سر سودای نصرت و یاری ولیّ خدا را دارند، باید از راه فرهنگ انتظار، معبری به سوی رفتاری ورعانه و محاسن اخلاق بگشایند؛ به گونهای که تمامی اعمال و رفتار آنان از رنگ و بوی انتظار برخوردار باشد و رفتار ورعانه و متخلّقانه او با رویکردی منتظرانه باشد. اینگونه است که میتوان از هماکنون در جرگه اصحاب و یاران درآمد و زمینهساز گردید؛ چنانکه فرمودهاند: «أَعِینُونَا بِالْوَرَعِ؛ ما را [در تحقق اهداف] با ورع، یاری نمایید.» (کلینی، 1365: ج2، 78، باب الورع، ح12) همچنین در همین راستاست که ارکان نصرت و یاری حجت خدا و تحقق اهدافش را در شکلگیری خصلت و صفات اخلاقی ورع، اجتهاد، عفت و سداد به نمایش گذاردهاند: «أَعِینُونِی بِوَرَعٍ وَ اجْتِهَادٍ وَ عِفَّةٍ وَ سَدَادٍ». (شریف رضی، 1414ق: ج3، 70، نامه 45) در این نوشتار در دو محور به دیدگاه استاد صفایی حائری دربارۀ اخلاق زمینهساز پرداخته شده است: 1. خصلتهای ورع، اجتهاد، عفت و سداد چگونه دستیافتنی است و در چه زمینهای میرویند؟ 2. نصرت و یاری حجت الهی از طریق خصلتهای چهارگانه چه صورتها و جلوههایی دارد؟