دانش‌آموخته سطح چهار مؤسسه بین‌المللی مطالعات اسلامی حوزه علمیه قم و دانشجوی دکتری شیعه‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی؛ پژوهشگر مرکز مطالعات راهبردی اسلام معاصر
چکیده
در نخستین روز از ماه محرم سال 1400 هجری قمری، مسجدالحرام به دست عده‌ای به رهبری جهیمان العتیبی اشغال شد. آنان که اعضای جماعت سلفی محتسبه بودند، به مدت دو هفته مسجدالحرام را اشغال کردند و با شخصی به نام محمد بن عبدالله القحطانی _ که او را مهدی موعود می‌خوانند _ بیعت نمودند. آنها که از پیش، نوع واکنش حکومت سعودی به این ماجرا را می‌دانستند، خود را برای رویارویی مسلحانه آماده کردند؛ از این‌رو حادثه با کشتار و خون‌ریزی همراه شد؛ قیامی که حکومت سعودی را به زانو کشید و سرانجام، حکام عربستان برای جلوگیری از ادامه این آبروریزی، دست به دامن غربی‌ها شدند. این آتش در ظاهر خاموش شد، اما به زودی ابعاد و ریشه‌های عمیق آن و شدت نفوذ این جریان در جامعه روشن گردید. حادثۀ یادشده سبب تغییر جدی در رویه و حکومت‌داری خاندان سعود شد. از سوی دیگر، این حرکت برای جریان‌های سلفی جهادی نیز الهام‌بخش بود و عاملان این قیام به عنوان الگو و قهرمانان دینی مورد ستایش و پیروی قرار گرفتند. گرچه جریان‌های جهادی معاصر تحت تأثیر این اقدام هستند، اما حرکت جهیمان در برخی ابعاد خود از جمله بیعت با مهدی در بیت‌الله الحرام، منحصر به فرد است. این نوشتار درصدد بررسی مبانی عقیدتی _ سیاسی و نیز تحولات اجتماعی و فرهنگی جامعه عربستان است که در نهایت، جماعت سلفی محتسبه را به بیعت با مهدی رهنمون می‌شود.
