نقد و بررسی اندیشه‌های ابن‌خلدون درباره مهدویت بر اساس آموزه‌های اهل‌سنت

نویسنده

استادیار دانشگاه علوم قضایی تهران

چکیده

یکی از مباحث مهم کلام اسلامی بحث مهدویت و موعود آخرالزمان است.مسئله مهدی موعود، تقریبا بین فرق کلامی اعم از شیعه و سنی مورد قبول است ولی با این حال عده اندکی بر اساس پاره‌ای از تحلیل‌ها منکر این مقوله شده و آن را جعلی می‌دانند. ابن‌خلدون یکی از این اشخاص است که عقیده دارد روایات پیرامون مهدویت ضعیف است لذا براساس قاعده‌ای که آن را «تقدم جرح بر تعدیل» می‌نامد این نوع روایات را مثبِت امر مهدویت نمی‌داند و عقیده دارد تعصب عربی و قوم‌گرایی قریش باعث شده این نوع روایت‌ها ساخته شود. با بررسی اندیشه‌های ابن‌خلدون در کتاب العبر در می‌بابیم وی در فهم صحیح قاعده یاد شده دچار اشتباه شده و نیز با استدلالاتی که پایه‌های محکمی ندارد به گمان خود، خواسته است اعتقاد به مهدویت و منجی را بی‌اساس نشان دهد، در حالی که روایات پیرامون مهدویت در کتب روایی اهل‌سنت بسیار زیاد است و در این بین تعداد احادیث ضعیف و غیر معتبر اندک می‌باشد. لذا علمای اسلامی فریقین مقوله مهدویت را امری مهم و معتبر در کلام اسلامی تلقی کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها