روایتِ «ظُهورُالماء» اصالت، مصادیق و رابطه با امر فَرَج قائم

نویسنده

دانشجوی کارشناسی‌ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

چکیده

در کتاب «اختصاص» شیخ مفید(م.413 ق) روایتی دو بخشی آمده است که بخش اوّل آن به سختی‌ها و غم‌های مردم قم از زبان جبرئیل و بخش دوم آن از قولِ امام هادی7 به زمان رَفع سختی‌ها را و آشکار شدن آب در سطح زمین در مقام یک نشانه است. در پژوهش پیش رو این حدیث از بُعد سندی و متنی و نظرات مختلفِ حدیث پژوهان، بررسی و حیطه مفهومی و مصداقی آب در این روایت مورد ارزیابی و ارتباط آن با امر فَرَج حضرت قائم4 تحلیل و نظرات مختلف دانشمندان اسلامی در این زمینه مورد نقد قرار گرفته و در انتها در قالب نتایج سه فرضیه درباره «ظُهورُ الماء» با نگاه و دیدگاه غیر مادّی و معنوی ارائه شده است. فرضیه اوّل دلالت ظهور الماء را بر تاسیس مرکز حدیثی شیعه توسّط اشعریان در قرن سوم و چهارم بیان می‌کند. فرضیه دوم مفهوم و مصداق آشکار شدن آب در قم را تاسیس حوزه علمیه فقهیه در قرن چهاردهم می‌داند و فرضیه آخر دلالت مذکور را با توجّه به تفاسیر و روایات همان ظهور حضرت قائم4 بر می‌شمرد.

کلیدواژه‌ها