عقل به عنوان حجت باطنی خداوند، وسیله فهم و دریافت معارف و آموزه‌های وحیانی و یکی از منابع استنباط احکام فقهی اسلام است. آیات و روایات و سخنان بزرگان دین، حکایت‌گر جایگاه ویژه عقل و اهمیّت آن در اسلام است. عقل مورد نظر اسلام از ویژگی‌هایی برخوردار است. این شاخصه‌ها نشان از آن دارد که عقل خود بسنده و یگانه مرجع نیست و به تنهایی نمی‌تواند مسائل بشری را حل نماید. عقل منشأ پذیرش مسائلی مهم در عصر ظهور است که از آن مسائل به ویژگی‌های عقلانی عصر ظهور تعبیر شده است. این پژوهش روشن می‌کند که پذیرش توحید، روی آوردن به عدل و داد، حاکم شدن فضائل اخلاقی و رهنمون شدن به کمال در عصر ظهور، در سایۀ عقلانیت و خردورزی است.
