پژوهش های مهدوی۲۴۲۳-۷۶۵۵72720181222The foundations of Mahdaviyat in the mirror of the works of Sadr al-Mutallah and the possibility of its trans-religious propagandaمبانی اندیشه مهدویت در آیینه آثار صدرالمتألهین و امکان تبلیغ فرا ادیانی آن724123068FAفهیمه شریعتیاستادیار گروه معارف دانشگاه فردوسی مشهد، ایرانJournal Article20210123The transcendent wisdom of Sadr al-Mutalahin indirectly explains several ontological and anthropological principles, including the principles involved in the thought of Mahdaviyat. This article has re-read the multiple principles of Mahdaviyat from the perspective of the transcendent wisdom of Sadr al-Mutalahin by means of rational analysis and explanation.<br />The principles of transcendent wisdom such as the unity of truth, the mediation of grace, the perfect man, knowledge and the complete encirclement of the soul over the world, the teleology of existence, the role and effects of prayer, the ideal society, etc. are in fact rational descriptions of the foundations of Mahdaviyat. According to the epistemological and theological principles in the works of Sadr al-Mutallahin, the idea of Mahdaviyat can be defended not only from a theological point of view but also from a philosophical point of view. Philosophical-theological explanation of this theory can be used to present trans-religious Promisedness in the form of Mahdaviyat. Readiness to defend the perfect man, hope and desire to be with the perfect man, seeing the positive world, taking care of things, feeling useless and calming the soul with love for the perfect man, along with other positive consequences of the idea of Mahdaviyat can be all human beings To prepare free people to accept the idea of Mahdaviyat.در حکمت متعالیه صدرالمتألهین اصول هستیشناسانه و انسانشناسانه متعددی به طور غیرمستقیم به تبیین مبانی دخیل در اندیشه مهدویت میپردازد. این مقاله به روش تحلیل و تبیین عقلی، مبانی چندگانه مهدویت را از منظر حکمت متعالیه صدرالمتألهین بازخوانی کرده است. استخراج اصول مرتبط موجود در حکمت متعالیه نشان میدهد مسائلی مانند وحدت حقیقت و تفاوت مرائی، وساطت فیض، انسان کامل، علم و احاطه نفس کامل بر جهان، غایتشناسی هستی، نقش و تاثیرات دعا، جامعه آرمانی و... در حقیقت توصیف عقلانی مبانی اندیشه کلامی مهدویت است. براساس این تحقیق، نظر به بنیادهای معرفتی و حکمی موجود در آثار صدرالمتألهین، اندیشه مهدویت نه تنها از زاویه کلامی بلکه از زاویه فلسفی نیز قابل دفاع است. حکمت متعالیه با توجه به اصول مبنایی خویش یعنی اصالت وجود، وحدت وجود، کثرت مظاهر و مرائی و حرکت جوهری میتواند بنیادهای اندیشه موعود را به گونهای پیریزی کند که جامع مصداق موعود همه ادیان باشد. تبیین فلسفی _ حکمی این تئوری میتواند در جهت ارائه فرامذهبی موعودگرایی با شاخصههای پرشور مهدوی قرار گیرد. آمادگی همیشگی برای دفاع از انسان کامل، امید و آرزوی قرار گرفتن در کنار انسان کامل، مثبت دیدن فرآیند کلی حرکت جهان، مراقبت از اعمال، احساس خلا، تنهایی و پوچی نکردن و تلطیف روح با جانمایه عشقورزی به انسان کامل در کنار سایر تبعات مثبت اندیشه مهدویت میتواند همه انسانهای حر و حکیم را در معرض روایح اندیشه موعود به شکل مهدوی آن قرار دهد.پژوهش های مهدوی۲۴۲۳-۷۶۵۵72720181222باثولوجیا لتوقیت الظهور مع الترکیز علی الکنیسة السبتیةآسیبشناسی توقیت با تأکید بر کلیسای ادونتیسم2742123069FAسیداحمد طباطبایی ستودهدانشجوی دکتری ادیان و عرفان مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی؟رهJournal Article20210123مما لا شک فیه أن قضیة منجی آخرالزمان تعتبر من القضایا المسلمة و الأساسیة التی تؤکد علیها مختلف الأدیان، خصوصاً الدیانات الإبراهیمیة. و بالأخص قضیة تحدید هذا الظهور و توقیته الذی احتل مرتبة حساسة جداً فیها جمیعاً و لربما أثرت علی الدین بشکل سلبی، من هنا کان للبحث و التنقیب فی عصر الظهور و شرائطه أن یزیل کثیراً منها قبل ظهورها علی الساحة الدینیة و الإیمانیة و یهیئ الأرضیة السلیمة و الصافیة للظهور الحقیقی. یبحث المقال الکنیسة السبتیة و أفکارها (الکنیسة التی بنیت علی فکرة الإنتظار غیر الصحیح للسید المسیح و هو الأمر الذی استثمرته لبقائها) و یؤکد فی الأثناء علی ضرورة الشرح و التفسیر الصحیح لعصر الظهور و عدم جواز التوقیت له.بدون شک مسئله ظهور منجی موعود در آخرالزمان یکی از موضوعات کلیدی و در عین حال جذابی است که بهطور عام تمام ادیان و به طور خاص ادیان ابراهیمی را با خود درگیر نموده است. در این بین تعیین زمان ظهور یا همان توقیت در میان پیروان این ادیان آسمانی حساسیت فوقالعادهای داشته و بعضاً آسیبهایی را بر ساحت دین وارد نموده است. این در حالی است که تبیین دقیق از وضعیت عصر ظهور میتواند این توقیتهای ناصواب را پیش از ورود در سطوح مختلف جوامع دینی از بین برده و زمینه انتظار سالم برای ظهور حقیقی را فراهم آورد. این تحقیق در صدد است تا با بررسی کلیسای ادونتیست _ فرقهای که براساس همین توقیتهای ناصواب در مسیحیت به وجود آمده و همچنان به حیات خود ادامه میدهد _ به آسیبشناسی توقیت پرداخته، و در ضمن آن بر ضرورت تبیین عصر ظهور و عدم تعیین زمان وقوع آن تأکید کند.پژوهش های مهدوی۲۴۲۳-۷۶۵۵72720181222اثبات المهدویة فی القرآن الکریم من حیث تطبیق الأهداف
و الغایات القرآنیة علی أهداف حکومة الامام المهدیاثبات مهدویت در قرآن از منظر تطبیق اهداف و غایات قرآنی بر اهداف حکومت امام مهدی4366123070FAمحمدمهدی حائریپورعضو هیئت علمی مؤسسه آینده روشن (پژوهشکده مهدویت) قمJournal Article20210123إنّ القرآن یعتبر أقوی سند و دلیل للمعارف الإلهیة و هو کتاب مقبول عند کافة المسلمین و یحتوی علی جمیع ما یحتاج الیه الانسان و هو کما قال: تبیانا لکل شیء. و لکن ینبغی لطالب العلوم الإلهیة و المعارف القرآنیة أن یتدبر فی بیان القرآن و کیفیته. إنّ القرآن بیّن المعارف باسلوب مختلفة و خاصة فی بیان المعارف المهدویة قام باُسلوب خاص کالبشارة بالنسبة الی عاقبة امر العالم و عاقبة المتقین و ترسیم خطوط واضحة لحاکمیة الاسلام و ظهوره علی الادیان فی نهایة الدهر و هذا هو حکومة المهدی4 التی بشّر بها الرسول الاعظم6 و فی هذه العُجالة قدّمنا بیانا جامعا للآیات القرآنیة لإثبات القضیة المهدویة فی القرآن باُسلوبها الخاصة و تعرضنا بالخصوص لتفسیر و تبیین آیة 33 من سورة التوبة و آیة 55 من سورة النور المبارکة.قرآن کریم به عنوان سند بینالملل اسلامی، مورد توجه و استناد همه فرق اسلامی است و مهدویت که اعتقاد مشترک مذاهب اسلامی است نه تنها در روایات مشترک فریقین که ریشه در آیات متعدد قرآن دارد؛ زیرا قرآن کریم خود را به عنوان gتِبْیَاناً لِکُلِّ شَیْءٍf (نحل: 89) معرفی کرده است یعنی همه آنچه در مسیر هدایت مورد نیاز بشر است در این کتاب آسمانی بیان شده است البته در اینکه این بیان الهی در چه قالب و شکلی آمده است، باید تأمل کرد؛ زیرا روشن است که بسیاری از معارف الهی در ظاهر الفاظ و عبارات قرآنی نیامده است و ناگزیر باید در مکانیزم دیگری همچون تبیین در قالب اهداف بعثت انبیاء و غایت خلقت انسان، آن را جستوجو کرد؛ چنانکه بحث مهدویت و آینده جهان در همین فرآیند بیان شده و با این رویکرد، بسیاری از آیات منعکسکننده مهدویت است و بدون آن نمیتوان تحقق بیرونی آن دسته از آیات را انتظار داشت؛ امری که روایات فراوان و گفتار مفسران شیعه و سنی شاهد بر آن است. در این مقاله چگونگی طرح مهدویت و آینده جهان در قرآن کریم، مورد کنکاش قرار گرفته داست.پژوهش های مهدوی۲۴۲۳-۷۶۵۵72720181222تحلیل لوجود الدیانات الإبراهیمیة فی عصر الظهور
من خلال تفسیر إِلى یَوْمِ الْقِیامَةِتحلیل و بررسی موجودیت ادیان ابراهیمی در عصر ظهور با تفسیر إلی یوم القیامة6786123071FAمرتضی عبدی جاریدکتری الهیات و معارف اسلامی گرایش علوم قرآن و حدیث و محقق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامیJournal Article20210123وفقا للشیعة، مع ظهور إمام الزمن ومع تشکیل حکومة عالمیة للإسلام، سیصبح الإسلام دینًا عالمیًا وسیسیطر على العالم بأسرة. السبب فی ذلک هو الروایات التی جاءت حول عصر ظهور وعولمة الإسلام. ما هو مهم فی هذا الصدد هو أن أتباع الدیانات الإبراهیمیة سیکونون مسلمین؟ ولیس هناک دیانات مثل الیهودیة والمسیحیة؟ أو أن الإسلام سیکون الشخصیة المهیمنة فی العالم ؛ فالإسلام سیأتی والأدیان الأخرى موجودة مع أتباع الأقلیة حتى القیامة؟<br />لشرح ذلک، بالرجوع إلى القرآن الکریم، نصل إلى الآیات التی یبدو أنها تستخدم: الأدیان مثل الیهودیة والمسیحیة ستبقى حتى یوم القیامة، لأنها تستند إلى التفسیرات القرآنیة مثل وجود العداء والکراهیة والحقد بین الیهودیة و یمکن التقاط المسیحیة حتى یوم القیامة. رغم أنه لا توجد روایات تعبر صراحة عن معنى أصل القرآن فی الآیات التالیة! ولکن فی الوقت نفسه، تم اقتباس المفسرین فی هذا الصدد. بعض الناس یعتقدون أن معنى «الی یوم القیامة» هو القیامة الکبری، و نتیجة لذلک، هناک عداء بین أتباع دین الیهود و المسیح حتى یوم القیامة، مما یدل على وجود هذه الأدیان فی حکومته العالمیة، بینما یعتقد آخرون أن مصطلح "الی یوم القیامة" یستخدم بالمعنى المجازی والواقع یعنی العداوة و البغضاء منذ وقت طویل. والبعض الآخر یعنون من . العداوة و البغضاء، الحقد الباطنی و یفسرون القیامة بالقیامة الکبری. و بالأخیر نؤکد بأنّ تفسیر کلمة «إلى یوم القیامة» وعلاقته بعصر ظهور وحکومةالإمام المهدی العالمیة هو من أهم الابتکارات فی مجال البحث.<br />الکلمات الرئیسیة: الیهودیة، المسیحیة، الدیانات الإبراهیمیة، یوم القیامة، عصر الظهور.به باور شیعه با ظهور امام زمان4 و با تشکیل حکومت جهانی دین اسلام، دین جهانی خواهد شد و بر سرتاسر جهان حاکمیت پیدا خواهد نمود. دلیل بر این مطلب روایاتی است که درباره عصر ظهور و جهانی شدن دین اسلام وارد شدهاند. آنچه که در این زمینه مهم است اینکه آیا پیروان ادیان ابراهیمی همه مسلمان خواهند شد؟ و یا ادیانی چون یهودیت و مسیحیت دیگر وجود نخواهند داشت؟ و چهره غالب جهان را؛ اسلام فراخواهد گرفت و ادیان دیگر با پیروان اقلیت تا قیامت وجود خواهند داشت؟<br />برای تبیین این مطلب با مراجعه به قرآن کریم به آیاتی برمیخوریم که از ظاهر آنها استفاده میشود ادیان مانند یهودیت و مسیحیت تا قیامت باقی خواهند بود، زیرا از تعابیر قرآنی چون وجود عداوت، بغض و کینه بین یهودیت و مسیحیت تا روز قیامت را میتوان، برداشت کرد. گرچه در ذیل این دسته از آیات، روایاتی که دقیقا بیانگر مفهومGإِلى یوْمِ الْقِیامَةِF باشد، وجود ندارد! اما نکته مهم این است اگر منظور از قیامت کبری باشد لازمهاش این است که ادیان در عصر ظهور وجود دارند. در این صورت با مهدویت مرتبط میشود. در عین حال از سوی مفسران در این زمینه اقوالی نقل شده است. برخی براین باورند مراد ازGإِلى یوْمِ الْقِیامَةِF، قیامت کبری است؛ در نتیجه عداوت و بغض بین پیروان دین یهود و نصاری تا قیامت وجود دارد و این حاکی از وجود این ادیان در حکومت جهانی است و برخی دیگر معتقدند واژه Gإِلى یوْمِ الْقِیامَةِF در معنای مجازی به کار رفته و در حقیقت به معنای وجود عداوت و بغضاً در مدت زمان طولانی است عده دیگر هم در معنای عداوت و بغضاً قائل به بغض درونی شدند و قیامت را قیامت کبری معنا نمودهاند.<br />تبیین واژهGإِلى یوْمِ الْقِیامَةِF و ارتباط آن با عصر ظهور و حکومت جهانی امام مهدی4 از مهمترین نوآوریهای تحقیق پیشرو است.پژوهش های مهدوی۲۴۲۳-۷۶۵۵72720181222انعکاس الفکرة القرآنیة فی المهدویة مع المنهج النصوصیةبازتاب قرآنی اندیشه مهدویت در صحیفه سجادیه با رویکرد بینامتنی87112123076FAمرضیه محصصاستادیار دانشکده الهیات دانشگاه شهید بهشتی تهرانJournal Article20210123إدخال حضرة المهدی4 هذا الأخیر الحفاظ على النبی6 باعتباره الخلیفة و ولی الله وآخر من الأئمة المعصومین:، وکذلک بیان مسؤولیات هذا الإمام العظیم ومدى تمرده فی أجواء قمع العصر الأموی کان مستحیلاً، لذلک، جعل الإمام سجاد7، من خلال الدعاء وربطه بالقرآن، هذه الرسالة مسموعة بشکل جید من قبل جمهور التاریخ البشری.<br />إن فکرة المهدویة فی التراث الحدیث للإمام سجاد7 یوضح منظور حکم مهدوی من خلال ترابط التفسیرات القرآنیة. النصوصیه تعتبر طریقة جدیدة لقراءة النصوص وتحلیل شبکتها الدلالیة. فی هذا البحث، تم استخدام منهج السیاقی و المضمونی بین النصوص لتفسیر وشرح هذا الموضوع الهام. إن العثور على أثر القرآن الکریم على کلمات الإمام سجاد7، المتمرکز حول الفکرة المهدویة، هو الهدف الذی تسعى إلیه هذه الدراسة.من خلال التفکیر فی نصین - الصحیفه السجادیه والقرآن الکریم - قد استنتج ذلک بان الأکثر شیوعا هو النصوصیه فی المضمونمعرفی حضرت مهدی؟عج؟ این آخرین ذخیره آل رسول6 به عنوان خلیفه و ولی خدا و آخرین امام معصوم، همچنین بیان مسئولیتهای این امام بزرگوار و بیان گستردگی قیام ایشان در جو خفقان عصر اموی امری ناممکن بود، لذا امام سجاد؟ع؟ از طریق دعا و پیوند آن با قرآن این رسالت را به خوبی به گوش مخاطبین تاریخ بشریت رساند.<br />اندیشه مهدویت در میراث حدیثی امام سجاد7 از رهگذر پیوند تعابیر با قرآن، دورنمایی از حکومت مهدوی را ترسیم مینماید. رویکرد بینامتنی، روش مطالعاتی نوینی در خوانش متون و تحلیل شبکه معنایی آن به شمار میآید. در این تحقیق به منظور تفسیر و تبیین این موضوع مهم از رویکرد بینامتنی ساختاری و مضمونی استفاده شده است. یافتن میزان اثرگذاری قرآن کریم بر کلام امام سجاد7 با محوریت اندیشه مهدویت، هدفی است که از رهگذر این پژوهش دنبال میشود. با تأمل در خوانش دو متن <strong>صحیفه سجادیه</strong> و قرآن کریم، بیشترین فراوانی به رابطه بینامتنی مضمونی اختصاص مییابد.پژوهش های مهدوی۲۴۲۳-۷۶۵۵72720181222ردّ علماء السنة علی معارضی المهدویة بنهج معرفة الدینپاسخ علمای اهلسنت به مخالفان مهدویت با رویکرد دینشناسانه113136123077FAحسین الهی نژاددانشیار و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامیJournal Article20210123تکون واحدة من القضایا الهامة للدراسات المهدویة هی إسلامیة القضیة المهدویة و یکون فی مقابله إنکار إسلامیتها و الادعاء بأن هذه الفکرة مستورد من أدیان المجوسیة و الیهودیة و المسیحیة، الذی یدعیه بعض معارضی المهدویة من السنة و من خلالها یحاول ان یقوض فکرة المهدویة. المقالة التالیة تسعى أولاً إلى تجمیع و تصنیف أفکار منکری الأصالة الإسلامیة لفکرة المهدویة.<br />ثانیا، تعدیل و تحلیل آراء المعارضة فی شکل ثلاث مزاعم للاستیراد من المجوسیة و الاستیراد من الیهودیة و الاستیراد من المسیحیة. ثالثًا، ان تجیب عن مدعیاتهم و ان ترفضها بالاعتماد علی آراء ووجهات نظر العلماء السنة. رابعا ان یؤکد علی اسلامیة القضیة المهدویة بالاعتماد علی الآیات القرآنیة و الروایات النبویة.<br />تجدر الإشارة إلى أن العلماء السنة قاوموا فکرة عدم أصالة المهدیة فی الإسلام و رفضوا هذه الفرضیة بإعلان هذا المفهوم أصلیًا وإسلامیًا و من أجل تبریر هذا الموقف، یمکننا أن نشیر إلى النظریات التفسیریة للعلماء السنة تحت آیات المهدویة، وکذلک إلى مجموعة من الروایات النبویة فی المصادر السنیة، التی واجهت عددا من المصادر الروائیة و ان نقوم بتحلیل و تبریر اسلامیة فکرة المهدویة بالاعتماد علی تواتر الروایات المهدویة عند علماء السنة و اهتمامهم الخاص فی خصوص تبریر القضیة المهدویة.یکی از مباحث مهم مهدویتپژوهی بحث اسلامی بودن اندیشه مهدویت است که در برابر آن، انکار اسلامی بودن و ادعای وارداتی بودن این اندیشه از ادیان مجوسیت، یهودیت و مسیحیت مطرح است؛ ادعایی که از جانب برخی از مخالفین مهدویت در اهلسنت بیان شده و با دستآویز قرار دادن آن به دنبال تضعیف اندیشه مهدویت برآمدهاند. نوشتار پیش رو در پی آن است که اولاً نظریات منکران اصالت اسلامی اندیشه مهدویت را جمعآوری و دستهبندی نماید؛ ثانیاً نظریات مخالفین را در قالب ادعاهای سهگانه وارداتی بودن از مجوسیت، وارداتی بودن از یهودیت و وارداتی بودن از مسیحیت تنظیم و تحلیل نماید؛ ثالثاً با استناد به نظریات و دیدگاههای علمای اهلسنت ادعاهای آنها را پاسخ داده و رد نماید؛ رابعاً با استناد به آیات قرآنی و روایات نبوی اسلامی بودن مهدویت را مستند و مبرهن نماید.<br />شایان ذکر است که علمای اهلسنت در برابر فرضیه عدم اصالت اندیشه مهدویت در اسلام ایستادگی کرده و با مردود اعلان کردن این فرضیه به اصیل بودن و اسلامی بودن آن نظر دادهاند که جهت توجیه این نگرش میتوان به نظریات تفسیری علمای اهلسنت در ذیل آیات مهدوی و نیز به مجموعه روایات نبوی موجود در منابع اهلسنت که با تعدد منابع روایی روبرو شده، استناد ورزید و همچنین به ادعای تواتر روایی مهدویت و اعتقادی بودن آن از ناحیه علمای اهلسنت و نیز اهتمامورزی ویژه آنها درخصوص توجیه مهدویت، تمسک جسته و اسلامی بودن اندیشه مهدویت را تحلیل و توجیه نمود.پژوهش های مهدوی۲۴۲۳-۷۶۵۵72720181222دراسة شُبهة نَسَبِ الإمام المهدی دراسة سندیة و نصیة
فی الروایات المنسوبة إلی ابن مسعود و ابی الطفیلبررسی شبهه نَسَب امام زمان؛ تحلیل سندی و متنی روایات منسوب به ابن مسعود و ابوالطفیل137158123078FAحسین خاکپوردانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستانJournal Article20210123اعتبر النبی الأکرم6 معرفة الإمام من أبرز علامات الإیمان و أهمها، وعدم معرفة الإمام عنده یرادف الکفر؛ لذلک اهتمّ بعلامات الإمام فی حیاته الکریمة و أکّد علیها منذ الأیام الأولی من حکومته و هذا مما اعترف به جمع غفیر من علماء أهل السنّة و یعترفون بتواتره. و لکنه هناک مَن قام بجعل الأحادیث و الروایات و تحریفها و تصحیفها علی الرغم من الروایات الکثیرة الموجودة فی هذا الموضوع، و طعنوا علی وجهات النظر الشیعیة فی زعمهم. و أما هذه المقالة فتلقی الضوء الکاشف علی الروایات التی وصلت إلینا من ابن مسعود و ابی الطفیل علی أساس منهج توصیفی _ سندی و منهج تحلیلی و تؤکد المقالة علی وجه الخصوص علی روایة «اسمه اسمی و اسم أبیه اسم أبی» و وصلت المقالة أن هذه الروایة قد رویت فی 25 مصدراً من مصادر أهل السنة بدون أی زیادة و بصورة «اسمه اسمی» و لا یغایر مع الأحادیث التی تری أن الإمام المهدی4 هو ابن الإمام الحسن العسکری7. و بناءً علی الروایات التاریخیة فی کتب أهل السنة لقد سمّی عبدالله المنصور ابنه بالمهدی بعد أن رأی هذه الروایة من النبی6 و حاول مع أصحابه أن یُضیفوا عبارة «و اسم أبیه اسم أبی» علی الروایة المذکورة لإقناع الناس و لِیُخبروهم بأن النبی6 أیّد قیامَهم من قبلُ. و أما من الجهة السندیة فقد وصلت المقالة إلی أن أمثال هذه الأحادیث لیست بصحیحة و اعترف محققو أهل السنة بهذا الأمر و أقرّوا بزیادة «و اسم أبیه اسم أبی» غیر المعقولة.پیامبر اکرم؟ص؟ شناخت امام را همواره از مهمترین و بارزترین نشانههای ایمان و فقدان آن را هم ردیف کفر میدانستند، لذا بیان نشانههای درست امام زمان؟عج؟ را وجه همت خود قرار داده از آغازین ایام تثبیت حکومت محمدی؟ص؟ بر آن تاکید ورزیدند، به طوریکه جمع قابل توجهی از علمای اهلسنت به احادیث «مهدی» اذعان و بر تواتر آنها اعتراف نمودهاند. در مقابل عده کمی از کجاندیشان در مقابل روایات فراوان، به جعل، تحریف وتصحیف آنها پرداختهاند و گروهی هم به این روایات ساختگی اعتماد نموده، دیدگاه شیعه را_ به زعم خود_ تخطئه نمودند. مقاله حاضر به روش توصیفی_ اسنادی با رویکردی تحلیلی بر آن است تا با بررسی روایات رسیده از طریق ابن مسعود وابوالطفیل، بررسی رجالی راویان حدیث «اسمه اسمی و اسم ابیه اسم ابی» و تحلیل گونههای مختلف حدیثی، نشان دهد که: این حدیث در مصادر معتبر اهلسنت (حدود25منبع) بدون زیادت و تنها به صورت «اسمه اسمی» نقل شده است و با احادیث بسیار دیگری که مهدی را فرزند امام حسن عسکری؟ع؟ میداند مغایرت ندارد. مطابق گزارش تاریخی اهلسنت عبدالله منصور با دیدن این روایات نام فرزند خود را مهدی گذاشت. وی و یارانش کوشیدند با افزودن اضافه «و اسم ابیه اسم ابی» به روایات پیامبر؟ص؟، قیام خود را چون حادثهای از پیش تأیید شده و از زبان رسول خدا؟ص؟ تلقی کنند. در بحث سندی نیز مشخص میشود که اینگونه احادیث دارای سند صحیحی نبوده و برخی محققین اهلسنت نیز به این امر و زیادت غیرمعقول «واسم ابیه اسم ابی» اذعان نمودهاند.پژوهش های مهدوی۲۴۲۳-۷۶۵۵72720181222دراسة مقارنة لمثال آیة الاستخلاف من وجهة نظر الإمامیة و الزیدیةبررسی تطبیقی مصداق آیه استخلاف از منظر فرق امامیه و زیدیه159190123079FAریحانه حقانیسطح چهار رشته تفسیر تطبیقیJournal Article20210123وعد الله للمومنین فی آیة الاستخلاف (نور: 55) اربعة وعود: یستخلفنهم فی الارض، یمکنن لهم دینهم الذی ارتضی لهم، یبدلنهم من بعد خوفهم امنا، یعبدوننی لایشرکون بی شیئا. ینظر بعض المفسرین ان المراد من الآیة اناس مثل آدم و داود و سلیمان: او بنی اسرائیل او مجموعة من المؤمنین الذین حکموا الأرض.<br />و یری بعض المفسرین ان وعد الالهی بالاستخلاف تکون اشارة الی أصحاب النبی6 و یری بعضهم انه اشارة الی کل المسلمین المومنین الصالحین و من وجهة نظر بعضهم انه اشارة الی حکومة الامام المهدی العالمیة التی یکون هدفها النهائی هو التوحید الخالص، و الوصول الی الاطمئنان و تمکن دین الحق فی المجتمع و تکامل العالم.<br />اما المثال الأتم فی الآیة الکریمة فی احادیث اهل البیت: مع النظر الی القرائن، الامام المهدی4 و الزیدیة لم یشرح معنی الآیة علی الرغم من انهم یعتقدون بالتاویل فی مسالة التوحید، و التشبیه و غیر ذلک و یرون انها یوجه بعصر النزول و بدء الاسلام.خداوند در آیه استخلاف (نور: 55) به مؤمنان شایستهکردار، چهار وعده داده است: صاحب حکومت جهانى مىشوند؛ دین پسندیده خود را برای آنان استوار میسازد؛ نگرانىهایشان را تبدیل به آرامش؛ و توحید خالص را برایشان امکانپذیر میکند. برخی مفسران مقصود آیه را یا افرادى همچون آدم، داود، سلیمان و بنىاسرائیل یا گروهى از اقوام مؤمن و صالح که بر زمین حکومت کردهاند، میدانند. برخی از مفسران نیز وعده الهى در مورد خلافت را مخصوص صحابه پیامبر؟ص؟، برخى اشاره به همه مسلمانان مؤمن و شایستهکردار و برخى اشاره به حکومت جهانى اماممهدى؟عج؟ دانستهاند که مصداق کامل آن در زمان حضرت تحقق یافته و هدف نهایى آن، توحید خالص، نیل به آرامش و استقرار آئین حق در جامعه و تکامل و رشد عالم است. مصداق اتم آیه در احادیث اهلبیت: با در نظر گرفتن قرائن، مهدى آل محمد؟عج؟ است. زیدیان هم به رغم آنکه در مسئله توحید، تشبیه و... قائل به تأویلاند، در تطبیق آیه توضیح وافی نداده و آن را منحصر در مورد نزول و صدر اسلام دانستهاند.پژوهش های مهدوی۲۴۲۳-۷۶۵۵72720181222أسس انثروبلوجیا للمدینة المثالیة المهدویة فی القرآن الکریمسطح چهار رشته تفسیر تطبیقی191210123080FAمهدی محمودیکارشناسارشد رشته تفسیر قرآن دانشگاه علوم و معارف قرآن کریمJournal Article20210123الجدل حول المجتمع الإنسانی المثالی له تاریخ طویل وإن تحقیق مجتمع خالٍ من جمیع الظلم والظلم کان دائماً طموح البشریة على المدى الطویل. هذا المجتمع المثالی فی تعالیم الأدیان السماویة، هو المجتمع الموعود فی آخر الزمان الذی تم تفسیره بالمدینة المثالیة للبشریة. دین الاسلام، بعنوان اکمل الدین الذی سینتهی الی ذلک المجتمع المثالی و المدینة المثالیة المتوقعة، حدد أسس انثروبلوجیا لتلک المدینة المثالیة فی تعالیمها. لذا، فإن مسألة هذه المقالة هی ما هی أسس انثروبلوجیا للمدینة المثالیة المهدویة فی تعالیم القرآن الکریم؟ من وجهة نظر القرآن الکریم، من بین أهم أسس انثروبلوجیا للمدینة المثالیة المهدویة ما یلی: "المعرفة والشهود کفلسفة الوجودیة فی الحیاة الاجتماعیة"، "وجود مجالان من حقیقة المجتمع"، "التعقل وتطور العقول الاجتماعیة"، "وجود الفروق الفردیة والاجتماعیة،" "کرامة الإنسان وحقوق الإنسان"، و "الإرادة، الاختیار وحریة الإنسان".بحث از جامعه آرمانی بشر، قدمتی دیرینه دارد و دستیابی به جامعهای عاری از هرگونه ظلم و ستم و ناعدالتی، همواره آرمان و آرزوی دیرینه بشر بوده است. این جامعه آرمانی، در آموزههای ادیان الهی، جامعه آخر زمان و موعود است که از آن به آرمانشهر بشر تعبیر شده است. دین مبین اسلام، به عنوان کاملترین دین که در بُعد اجتماعی به آن جامعه آرمانی و آرمانشهر مورد انتظار ختم خواهد شد، در آموزههای خود مبانی انسانشناسی آن را مشخص نموده است. از این رو مسئله این مقاله آن است که مبانی انسانشناسانه آرمانشهر مهدوی در آموزههای قرآن کریم کداماند؟ از دیدگاه قرآن کریم، از جمله مهمترین مبانی انسانشناسی آرمانشهر مهدوی عبارتند از «معرفت و شهود به عنوان فلسفه وجودی حیات اجتماعی»، «دو ساحتی بودن حقیقت جامعه»، «تعقل و تکامل عقول و خردمندی اجتماعی»، «وجود تفاوتهای فردی و اجتماعی »، «کرامت انسانی و حقوق بشر» و « اراده، اختیار و آزادی انسان».