2024-03-29T20:16:35Z
https://pajmahdavi.sinaweb.net/?_action=export&rf=summon&issue=17194
پژوهش های مهدوی
۲۴۲۳-۷۶۵۵
۲۴۲۳-۷۶۵۵
1394
4
13
شخصیتشناسی امام مهدی در تفاسیر اهلسنت
مصطفی
ورمزیار
این نوشتار به بررسی دیدگاههای مفسران اهلسنت در مباحث مربوط به شخصیتشناسی امام مهدی4 میپردازد؛ آیا امام مهدی4 از نسل پیامبر6 است یا عباس عموی پیامبر؟ حسنی است یا حسینی؟ متولد شده است یا خیر؟ نام، لقب، کنیه، مشخصات ظاهری و ویژگیهای اخلاقی آن حضرت از دیگر مسائلی است که به آن پرداخته میشود. همچنین شبهۀ «لا مهدی الّا عیسی بن مریم» مطرح میگردد و از جهت سندی و دلالی پاسخ داده خواهد شد. مشهور بین مفسّران عامه این است که نام امام مهدی4 «محمد»، نام پدرش عبدالله، کنیۀ ایشان ابوالقاسم و از نسل پیامبر گرامی اسلام6 است و روایاتی که ایشان را از نسل عباس بن عبدالمطلب میدانند، از جهت سندی مردودند و بر فرض صحت، توان معارضه با سایر روایات را ندارند. تفاسیر اهلسنت با تعابیری گوناگون به مقامات معنوی، ویژگیهای اخلاقی و جایگاه علمی و سیاسی امام مهدی4 اشاره کردهاند؛ ریشۀ شبهۀ یکی بودن امام مهدی و عیسی بن مریم8 یک روایت است که از جهت سندی مردود به شمار میآید و از جهت دلالت نیز با روایات متواتر سازگاری ندارد و ذیل روایت نیز با روح حاکم بر شریعت در تعارض است. اگر چه اکثریت مفسّران عامه هماهنگ با مشهور اهلسنت، به تولد امام مهدی4 اشارهای نکردهاند یا در مقابل آن موضعگیری نمودهاند، اما باز از لابهلای تفاسیر آنها میتوان برای بحث تولد و حیات فعلی امام مهدی4 مؤیداتی یافت.
مهدویت
تفاسیر عامه
تولد امام مهدی
نسب امام مهدی
مقامات امام مهدی
لا مهدی الّا عیسی
2015
06
22
5
28
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125388_977f354a7cca0bbef84a472c5a5edf3b.pdf
پژوهش های مهدوی
۲۴۲۳-۷۶۵۵
۲۴۲۳-۷۶۵۵
1394
4
13
شاخصههای مبنایی برای ترسیم راهبردهای تحقق فرهنگ و تمدن زمینهساز
مهیار
خانی مقدم
نوشتار پیش رو با روش توصیفی _ تحلیلی به جستوجو در آموزههای وحیانی میپردازد و ضمن بیان مفهوم فرهنگ و تمدن زمینهساز، درصدد است شاخصههای مبنایی را پیشنهاد کند که بر اساس آنها، ساماندهی ترسیم راهبردها در جهت دستیابی به فرهنگ و تمدن زمینهساز با افزایش جنبههای کیفی و کمّی صورت پذیرد. نتایج به دست آمده را میتوان در دو گزاره بیان کرد:الف) منظور از فرهنگ زمینهساز، مجموعهای از آموزههای بینشی (ناظر به عقاید و باورها)، گرایشی (ناظر به ارزشها) و کُنشی (ناظر به آداب، رسوم، الگوها و شیوههای عملی) است که از قرآن کریم و سیرۀ پیامبر اکرم6 و اهل بیت: به دست میآید و هدف و اثر برجستۀ آن، ایجاد زمینههای فردی و اجتماعی لازم برای پذیرش حقیقی و محض ولایت امام زمان4 _ به عنوان آخرین فرستادۀ الهی _ است و تمدن زمینهساز نیز، تجلی فرهنگ یادشده در ابعاد سختافزاری و نرمافزاری خواهد بود؛ب) به نظر میرسد تأمل در اوضاع کنونی جهان و جستوجو در آموزههای قرآنی و روایی میتواند این باور را پدید آورد که با مبنا قرار دادن سه شاخصۀ «هدایت»، «حکمت» و «رضایت» در ارائۀ راهبردهای تحقیقی و توسعهای برای تحقق فرهنگ و تمدن زمینهساز، میتوان در اقناع مخاطبان برای ایفای نقش مؤثر خود در زمینهسازی برای ظهور امام زمان4 به توفیقی بیشتر دست یافت.
راهبرد
فرهنگ زمینهساز
تمدن زمینهساز
هدایت
حکمت
رضایت
2015
06
22
29
48
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125390_42d1a6e10be2c0eb07c962da368f5512.pdf
پژوهش های مهدوی
۲۴۲۳-۷۶۵۵
۲۴۲۳-۷۶۵۵
1394
4
13
مدیریت امام زمان؛ از نفی تا اثبات
نصرت الله
آیتی
آیا امام مهدی4 عالم را مدیریت میکند؟در نوشتار پیش رو این فرضیه تأیید میشود که به جز شأن هدایت معنوی که غیبت و حضور امام در آن نقشی ندارد و همیشه برقرار است، سایر شئون امام در عصر غیبت به دلیل پنهانزیستی تنزل مییابد و در عرصهای محدودتر و با شعاعی کمفروغتر توسط فقها انجام میپذیرد. بنابراین، مدیریت امام مهدی4 بر عالم، اثباتشدنی نیست. از سوی دیگر، اگر مراد از مدیریت عالم توسط آن حضرت، نقشی باشد که امام از جهت وساطت فیض بر عهده دارد _ گرچه مدیریت به این معنا قابل اثبات است _ اما مدیریت به این معنا که آن حضرت برای مدیریت حوادث عالم به صورت مطلوب خود ارادهای ویژه اعمال میکند و خود اسباب و شرایط را برای تحقق آن فراهم مینماید و با دخالت مستقیم خود بر ارادههای انسانی _ که چهبسا وجود آنها مانع تحقق رخداد مورد نظر میشد _ غلبه کند و آنها را به سمت و سوی مورد نظر خود جهت دهد، قابل اثبات نیست.
امام مهدی
مدیریت امام زمان
شئون امام
واسطه فیض
2015
06
22
49
66
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125392_1da42da0c0354bd634cf4462bd003006.pdf
پژوهش های مهدوی
۲۴۲۳-۷۶۵۵
۲۴۲۳-۷۶۵۵
1394
4
13
راهبردهای اخلاق کارگزاران زمینهساز در عصر انتظار
جواد
منزوی بزرگی
با غیبت امام داوزدهم، شیعیان، مسلمانان و همه مردم جهان دچار محرومیتی جانکاه و عمیق شدند. شیعه در این عصر با پذیرش مسئولیت تاریخی خود برای خروج از این محرومیت، چشم به راه موعود و عصر ظهور، به انتظار ایستاده است؛ انتظاری که بار سنگین رسالت زمینهسازی برای ظهور را با خود به همراه داشت. آمادگی و زمینهسازی برای همۀ خوبیها نیازمند ارائۀ راهبردهای اصولی است که در یک جامعه منتظر توسط کارگزاران برای زمینهسازی ظهور و الگو قرار گرفتن سایر ملل مسلمان، باید بر پایه دکترین مهدویت ارائه کنند که در این میان، نقش راهبردهای اخلاقی بسیار مهم و اساسی است؛ چرا که امروزه موضوع اخلاق، توجه زیادی را در سراسر جامعه به خود معطوف کرده است. دلیل این توجه، دو نشانۀ بارز است؛ نخست، نقش مهم و پرمعنای رفتار اخلاقی در حفظ و بقا و زمینهسازی یک جامعه مدنی (جامعه منتظر) و دوم، وجود تعدادی پرشمار از نمونههای رفتار ضد اخلاقی. بنابراین برای درک هر پدیده باید به اصل و اساس آن پدیده پی برد و در آن اندیشید.موضوع اخلاق انسانی در هر جامعه، دارای معنایی متفاوت است. از سوی دیگر، اخلاق کارگزاران در نظام اسلامی _ در عصر انتظار _ با اخلاق کارگزاری در دیگر نظامها تفاوت جوهری دارد؛ زیرا در نظامهای سرمایهسالار، معیار اصلی، دستیابی به سود و لذت است؛ اما در نظام الهی و در عصر انتظار، سود و لذت محور نیست، بلکه سنتی الهی و اصول ارزشی و متعالی، محور و مبنا شمرده میشود و کارگزار ابزاری برای تحقق عدالت، معنویت و سعادت است که این، نوعی امانتداری به شمار میرود. از اینرو معطوف به زمینهسازی در عصر انتظار است و طیبعتاً کارگزار باید شایستهترین باشد. شاخصهای اخلاقی کارگزاران زمینهساز، میتواند امر مهم یادشده را برآورده سازد.این نوشتار، جایگاه ویژه اخلاق کارگزاران زمینهساز در عصر انتظار و تحقق حکومت جهانی را با استفاده از مبانی موجود در اندیشههای اسلامی و بر مبنای مدل تعیین راهبرد SWOT تبیین میکند.
اخلاق
اخلاق کارگزاران
انتظار
عصر انتظار
زمینهسازی
حکومت جهانی
SWOT
2015
06
22
67
110
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125393_217f8dae6d4e953965829194755af226.pdf
پژوهش های مهدوی
۲۴۲۳-۷۶۵۵
۲۴۲۳-۷۶۵۵
1394
4
13
دعای ندبه؛ تصویرگر آینده روشن جهان و نشاندهنده راه وصول به آن
فاطمه سادات
پور نقی
با رشد علم، بشر اندیشید که میتواند عنان سرنوشت آتی انسان را نیز به دست گیرد و این موضوع، سوژهای برای تلاشهای اندیشمندان غربی درباره آینده جهان شد. در پی آن، غرب با آگاهی از دکترین مهدویت شیعی و تقابل آن با ذات استکبارستیزانه سیاستمداران خود، با ترفندهایی متفاوت، از جمله برنامهسازی دربارۀ آینده با استفاده از ابزارهای هنری، سعی دارد چهره مسلمانها و منجی آنان را منفی و امپریالیسم غربی را منجی جهان نشان دهد و افکار جهانی را به نفع آیندهای که در پی آناند، بر اساس اهداف و آرزوهایشان شکل دهند.نوشتار حاضر تلاشی است برای استخراج تصویر آیندۀ آرمانمحور جهان در دعای ندبه که بهرغم اهمیت حیاتی آن برای جامعه شیعی و تقابلهای جهانی با آن، تحقیق جامعهشناختی مستقلی بر آن صورت نگرفته است. مسئله اصلی این پژوهش، چگونه ترسیم شدن آینده در دعای ندبه است. این پژوهش، رویدادهای آتی در دولت منجی موعود را با تلفیقی از روش تحلیل محتوا (تحلیل فرازها به قلم نگارنده) و روش کتابخانهای از طریق مقایسه تفاسیر بررسی میکند که نتایجی درخور توجه همچون محو کجرویهای اجتماعی و هرگونه ظلم، اقتدار دین اسلام و نشانههای آن، نابودی متجاوزان و سازمانهای غیرمشروع آنها، سرافرازی دوستان خدا و سرافکندگی دشمنانش، اتحاد و نشاط مردم حول محور توحید و تقوا با مدیریت الهی منجی موعود و... به دست آمد و راه وصول به آن آینده، تقویت دو بال علم و عشق معرفی شد.
آینده جهان
آینده روشن
آیندهپژوهی
مهدویت
دعای ندبه
آموزههای شیعی
2015
06
22
111
132
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125394_636dc501c6e52ad7e430379f06dd23ce.pdf
پژوهش های مهدوی
۲۴۲۳-۷۶۵۵
۲۴۲۳-۷۶۵۵
1394
4
13
بررسی تقریبی _ تطبیقی مسئله مهدویت در «صحیح مسلم»
سید رضی
قادری
از جمله مؤلفههای مهم اعتقادی مسلمانان، موضوع امام مهدی4 است که در طول تاریخ مورد توجه علما و محدثان واقع شده است. بدون شک پرداختن به چنین مؤلفههای مهمی که در ساختار اعتقادی مسلمین تأثیری ژرف دارد، اهمیت آن را مضاعف میکند. توجه به این موضوع در صحیح مسلم _ که از معتبرترین منابع اهلسنت به شمار میرود _ نشان میدهد بر خلاف تصور برخی که سعی کردهاند صحیح مسلم و صحیح بخاری را دور از مباحث مهدوی جلوه دهند، این کتابها در جهات گوناگون به این مسئله اشاره کردهاند. مسلم در کتاب خود به خلفای اثنیعشر و نیز حدیث ثقلین پرداخته و نیز علائم ظهور امام مهدی4 و به برخی موضوعات مهم آن مانند نزول عیسی7، قیام سفیانی، خسف بیداء و... پرداخته است. این نوشتار، به روش تحلیلی _ توصیفی و نیز با نگاه تقریبی و تطبیقی به این موارد توجه کرده و کوشیده است هیچ دخل و تصرفی خارج از فهم و معیارهای معتبر در بررسیها و تطبیق این روایات نداشته باشد.
مهدی
اثنیعشر
خلیفه
فتن
آخرالزمان
2015
06
22
133
148
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125395_cdc0268df20e354d2c0d7e6e684f3e1b.pdf
پژوهش های مهدوی
۲۴۲۳-۷۶۵۵
۲۴۲۳-۷۶۵۵
1394
4
13
نگرش انحرافی جریان جمنشاهی پاکستان به آموزه انتظار و امام عصر
رئیس
اعظم شاهد
در این نوشتار به آموزه انتظار از دیدگاه جریان جمنشاهی _ که در قرن بیستم در ایالت پنجاب پاکستان به وجود آمده پراخته شده است. در این راستا نخست بنیانگذاران این جریان _ سید طالب حسینشاه و فرزندش سید جعفر الزمانشاه بخاری _ را معرفی میکرده و به بیان ویژگیهای شخصی آنان میپردازد. سپس به اجمال، منابع و آثار این جریان _ که به قلم سید جعفر الزمانشاه نگاشته شده و به چاپ رسیدهاند _ معرفی میشوند و آنگاه به برخی از افکار این جریان، مانند عمل به اصالت حرمت و عمل نکردن به قاعده سوق مسلمین اشاره میشود. همچنین به نمونهها تفسیری آیات قرآنی درباره آموزه انتظار پرداخته میشود که سید جعفر الزمانشاه برداشت متفاوت و ذوقی از آیات داشته است که تا کنون هیچیک از مفسران اهلسنت و شیعه به آن اشاره نکردهاند. در پایان به آموزه انتظار و مهدویت از نگاه این جریان در چند مورد اشاره میشود که آنان به الوهیت امام زمان4 معتقدند و میگویند وقتی آن حضرت ظهور کند همه مؤمنان معصوم خواهند بود؛ امام عصر4 نازل میشود و امامان از اولاد حضرت آدم7 نیستند، بلکه نوع آنان با بقیه انسانها تفاوت دارد.
مهدویت
امام زمان
فرقه جمنشاهی
سید طالب حسینشاه
جعفرالزمانشاه
2015
06
22
149
166
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125396_296abc8d6ffc3c7fc17c1cdf30831f8a.pdf