پژوهش های مهدوی
۲۴۲۳-۷۶۵۵
۲۷۱۷-۲۰۰۷
4
15
2016
01
21
خاستگاه پیدایش جنبش منجیگرایانه مهدی سودانی
5
24
FA
رضا
کاظمی راد
دانشجوی دکتری الهیات مسیحی دانشگاه ادیان و مذاهب
سرزمین وسیع سودان، به عنوان بخشی مهم و تأثیرگذار در قاره آفریقا به سبب قرار گرفتن در موقعیت سوقالجیشی و داشتن ذخایر فراوان، در قرن نوزدهم و بیستم مورد تاخت و تاز و اشغال قدرتهای امپراتوری و استعماری آن زمان، مانند انگلیس و عثمانی قرار گرفت. ظلم و ستم فراوان بر مردم سودان، در کنار این واقعیت که همواره در طول تاریخ، پدید آمدن چنین شرایطی انتظارات منجیگرایانه مردم را برانگیخته است، زمینه را برای پیدایش جنبش ضداستعماری و انقلابی محمد احمد سودانی فراهم کرد. او با الگو گرفتن از روایاتی که مصلح آخرالزمان را مهدی نامیدهاند، خود را مهدی نام نهاد و ادعای مهدویت نمود. این جنبش به سبب همراهسازی توده مردم رنجدیده از استعمار، شکستهای سختی بر اشغالگران وارد آورد و توانست بخشهایی از سرزمین سودان را از چنگ استعمارگران خارج سازد؛ گرچه با مرگ مهدی سودانی و بروز اختلافات داخلی رو به زوال نهاد. نوشتار پیش رو، به جریانشناسی ظهور این جنبش در سودان میپردازد
سودان,مهدویت,محمد احمد,مهدی سودانی,مصر,استعمار
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125245.html
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125245_2e7fa14c8bd2aaca16144969a30ac99e.pdf
پژوهش های مهدوی
۲۴۲۳-۷۶۵۵
۲۷۱۷-۲۰۰۷
4
15
2016
01
21
پیشینه ادعاهای مظهریت و الوهیت سران بابیت و بهائیت، در جریانهای باطنی شیعه
25
40
FA
محمدعلی
پرهیزگار
دانشجوی دکتری رشته کلام اسلامی دانشگاه قم و محقق پژوهشگاه معارج
علیمحمّد شیرازی پس از بابیت، در پی ادعاهای مهدویت و نبوت، از مظهریت و الوهیت خود سخن گفت. حسینعلی نوری نیز همزمان با ادعای نبوت، خود را ظهور الهی خواند و به دنبال آن ادعای الوهیت کرد. این دو جریان نوظهور، مدعی بداعت و نوآوری هستند؛ اما در بسیاری از ادعاهایشان، از جریانهای باطنی و انحرافی تشیع الگو گرفتهاند که خود برخاسته از آناند.<br />این نوشتار با بررسی ادعاهای الوهیت و مظهریت علیمحمّد شیرازی و حسینعلی نوری، به پیشینهشناسی آنها پرداخته و برای مخاطب روشن میسازد که اینگونه ادعاهای سران بابیت و بهائیت، ریشه در آثار سران جریانهای باطنی و انحرافی تشیع دارد و در حقیقت، ادعای به ظاهر تازۀ سران بابیت و بهائیت، بازگو کردن سخنان کهنه پیشینیان است.
مظهریت,الوهیت,بابیت,بهائیت,جریانهای باطنی شیعه,جریانهای نوظهور
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125246.html
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125246_8fdd4610250cb891b8f9c28ccddab6e7.pdf
پژوهش های مهدوی
۲۴۲۳-۷۶۵۵
۲۷۱۷-۲۰۰۷
4
15
2016
01
21
تحلیل آیات مهدوی در پرتو روایات تفسیری
41
64
FA
مهدی
حسینیان قمی
استاد حوزه علمیه قم
پیشتر درباره چهار آیه از آیات مهدوی و روایات تفسیری آن گفتوگو کردیم و به تحلیل آیات و روایات تفسیری ذیل آن پرداختیم و استحکام روایات تفسیری امامان: را نشان دادیم.<br />در این نوشتار، برآنیم به دو آیه دیگر از آیات مهدوی و روایات تفسیری آن بپردازیم؛ ولی پیشاپیش مقدمهای نهچندان کوتاه پیرامون ضرورت تحلیل روایات مهدوی و دفاع از آن، با عناوین «دفاع از روایات مهدوی» و «تحلیل روایات مهدوی» خواهیم داشت، آنگاه در ادامه بحث از آیات و روایات تفسیری مهدوی، به آیات پنجم و ششم میپردازیم.
آیات مهدوی,روایات مهدوی,تفسیر,حدیث,روایات تفسیری
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125247.html
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125247_1c8f3ea2c0608c91d08249d8ba582175.pdf
پژوهش های مهدوی
۲۴۲۳-۷۶۵۵
۲۷۱۷-۲۰۰۷
4
15
2021
01
30
مهدویت مبنای دینشناختی ولایت فقیه در تحکیم نظام جمهوری اسلامی ایران
65
82
FA
حسین
الهی نژاد
استادیار و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
نوشتار پیش رو به زیرساختها و انگارههای دینشناختی نظام ولایت فقیه میپردازد؛ زیرساختها و انگارههای دینشناختی که از آنها به مبانی کلامی حاکمیت ولایت فقیه یاد میشود و در واقع تقویتکننده و تحکیمبخش ساختار ایدئولوژی نظام جمهوری اسلامی به شمار میروند. این مبانی _ که به نوعی تأمین کننده زیرساختها و بسترهای ایدئولوژی حکومت ولیّ فقیهاند، در قالب دو رویکرد مستقیم و غیرمستقیم، ایفای نقش میکنند. ایفاگر نقش مستقیم، مبانی و اصولی هستند که با واسطه مهدویت به تقویت زیرساختی نظام ولایت فقیه میپردازند؛ همچون «ضرورت ولایت امام زمان4 در عصر غیبت»، «ضرورت حفظ دین در عصر غیبت»، «ضرروت نظام سیاسی در عصر غیبت»، «ضرورت اجرای احکام اسلامی در عصر غیبت» که همه این مبانی، در گام نخست، به گونهای با اندیشه مهدویت مرتبط بوده و در واقع توجیهپذیری آنها با واسطه مهدویت دستیافتنی خواهد بود. در سوی دیگر، تأثیرگذاری نقش غیرمستقیم، بر عهدۀ مبانی است که با واسطه امامت به تحکیمبخشی نظام ولایت فقیه مبادرت میکنند؛ همچون کمال دین، جاودانگی دین، خاتمیت دین و جامعیت دین که به صورت غیرمستقیم و با واسطه امامت، به زیرساختهای نظری و معرفتی ولایت فقیه میپردازند.<br />بر این اساس، تحقیق پیش رو با طرح مقدمه و بیان مفهومشناسی آغاز میشود و در فرایند بحث، به رابطه میان اندیشه مهدویت و نظریه ولایت فقیه پرداخته و مهدویت را به عنوان مؤلفه بسترساز و تأمین کننده مبانی و اصول زیرساختی ولایت فقیه، معرفی میکند و در پایان، پیش از بیان نتیجه، به تبیین و تحلیل تفصیلی مبانی ولایت فقیه و کیفیت رابطه آنها در تقویت و تحکیم نظام ولایت فقیه میپردازد.
مهدویت,ولایت فقیه,نیابت عام,نیابت خاص,حکومت اسلامی
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125248.html
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125248_f503f68935d2d93a5185597a155bcf4b.pdf
پژوهش های مهدوی
۲۴۲۳-۷۶۵۵
۲۷۱۷-۲۰۰۷
4
15
2016
01
21
جامعه موعود صالحان، الگوی جامعه توسعهیافته
83
96
FA
رضا
مهدیان فر
استادیار دانشگاه علوم قرآن کریم و پژوهشگر دایرة المعارف قرآن کریم
امروزه برخی اندیشمندان دنیای غرب، بر این باورند که لیبرال _ دموکراسی، همۀ شاخصههای پیشرفت را دارد و انتظار جامعهای برتر از این، انتظاری بیهوده و ناگزیر باید دیر یا زود در برابر این مدل حکومتی کرنش کند. بر خلاف این تصور، قرآن کریم، جامعهای را در پایان تاریخ نوید میدهد که در این نوشتار، از آن با نام «جامعه موعود صالحان» یاد میکنیم. جامعۀ مزبور، الگویی از جامعه پیشرفته است که شاخصههای پیشرفت را از نگاه آموزههای وحیانی داراست. ارائه الگویی از جامعه پیشرفته با معیارهای الهی، ترویج فرهنگ قرآنی و از جمله اهداف بنیادی پژوهش به شمار میرود و با توجه دادن اندیشمندان، پژوهشگران، سیاستگزاران و جامعهشناسان به معیارهایی متفاوت از معیارهای جامعه لیبرال، هدف کاربردی پژوهش را در پیش گرفتهایم.<br />ویژگیهای جامعه موعود صالحان به اجمال در این گزینهها خلاصه میشود: حاکمیت دینی؛ توحید و یکتاپرستی به معنای واقعی کلمه و بهدور از هرگونه شرک و بتپرستی؛ جامعهای ویژه، امن و عاری از کفر و نفاق؛ تأمین همه نیازهای انسان؛ شایستگی زمامداران.<br />بر پایۀ یافتههای پژوهش، همۀ شاخصههای جامعه موعود در درازای تاریخ دستیافتنی است و به مقدار برخورداری جوامع از مؤلفههای این جامعه، از پیشرفت به معنای واقعی کلمه برخوردار خواهند بود. از اینرو جامعۀ صالحان در پایان تاریخ، به این معنا نیست که پیشتر نتوان به آن شاخصهها دست پیدا کرد. بر اساس آیات قرآن، شایستگی زمامداران و مدیران، از اساسیترین گزینههایی است که در شاخصههای یادشده نباید از آن غفلت کرد.
جامعه موعود,صالحان,توسعه,الگو,زمامداران
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125252.html
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125252_4e8465a2e5a634ba03a2f54957bc4910.pdf
پژوهش های مهدوی
۲۴۲۳-۷۶۵۵
۲۷۱۷-۲۰۰۷
4
15
2016
01
21
راهبردهای اقتصادی تحقق فرهنگ و تمدن زمینهساز
97
118
FA
محمد داود
محمدی
پژوهشگر پژوهشگاه بینالمللی المصطفی العالمیة
پیشرفت مطلوب اقتصادی جامعه مهدوی از پردامنهترین عرصههای پیشرفت به شمار میرود که بدیهی است هرگونه تلاش در این زمینه، بدون مرجعیت منابع دینی و اهداف متعالی جامعه اسلامی تحقیقی ناتمام است.<br />رشد اقتصادی مطلوب زمینهساز جامعه مهدوی از منظر متون دینی، دارای سه راهبرد استراتژیکی توانمندسازی اجتماع، توانمندسازی فرد و توانمندسازی سرمایههای فیزیکی است که دو راهبرد نخست، بروناقتصادی و راهبرد سوم، دروناقتصادی به شمار میآیند. در این راستا پژوهش یادشده در پی شناسایی و طراحی راهبردهای پیشرفت اقتصادی در رویکرد اجتماعی و تمدنی با توجه به منابع دینی است.<br />این نوشتار درصدد اثبات آن است که در جامعه مهدوی، اهمیت و تأکید بر سرمایههای کمّی و فیزیکی، بعد از توجه به انسان و جامعه انسانی قرار دارد. این نگاه نیز برخلاف جریان اقتصادی متعارف _ که نخست به سرمایه فیزیکی اهمیت داده میشد و سپس به انسان (سرمایه انسانی) _ به عنوان محور رشد برای رسیدن به جامعه (سرمایه اجتماعی) به عنوان هدف رشد توجه کرده است.<br />برای تبیین بهتر، راهبردها به دو بخش مستقیم و غیرمستقیم بر مبنای جامعه مهدوی تقسیم میشوند که راهبرد مستقیم نیز به دو نوع راهبردهای تشویقی و راهبردهای تعدیلی قابل تقسیماند.
مهدویت,راهبردهای اقتصادی,عدالت اقتصادی,جامعه مهدوی,فرهنگ مهدوی
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125253.html
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125253_913ee945a36b4accb6f0e143f7bced6a.pdf
پژوهش های مهدوی
۲۴۲۳-۷۶۵۵
۲۷۱۷-۲۰۰۷
4
15
2016
01
21
امام مهدی از دیدگـاه سـنّیان دوازدهامامی
119
143
FA
مرتضى
عادلی
دانشپژوه دکتری جریانهای کلامی معاصر جامعة المصطفی العالمیه
سنیگری دوازدهامامی، از جمله جریانهای فکری معتدل اسلامی به شمار میرود که همۀ امامان دوازدهگانۀ شیعه: را به عنوان امام خویش پذیرفتهاند. دیدگاه این جریان دربارۀ مسئلۀ مهدویت امام دوازدهم و موعود آخرالزمان بودن ایشان، امری است که شاید در نگاه نخست پذیرفته تلقی شود؛ اما واقعیت آن است که سنیان دوازدهامامی بر سر آن اتفاق نداشته و قائل به دو دیدگاه متفاوت شدهاند.<br />نوشتار حاضر درصدد است در کاوشی نو، با بررسی توصیفی _ تحلیلی دیدگاههای سنیان دوازدهامامی برجسته، دیدگاههای آنان را دربارۀ حضرت حجت بن الحسن8 و مهدویت ایشان تبیین کند. بررسی این مسئله، افزون بر یاریرساندن به شناخت جایگاه امام مهدی4 در میان جریانی اعتدالی در جهان اسلام با ماهیتی سنّی، دروازهای جدید به روی طرفداران تقریب میان مذاهب اسلامی و نزدیکی میان اهلسنت و تشیع خواهد گشود. کاوش در اندیشههای مهدوی سنیان دوازدهامامی، نشان از آن دارد که همگی امامت ایشان را میپذیرند، اما در تطبیق موعود آخرالزمان بر حضرت، میان آنان دودستگی وجود دارد. گفتنی است موعود ندانستن امام دوازدهم شیعیان از سوی برخی از سنیان دوازدهامامی، از نیکی، احترام و عظمت ایشان نزد آنان نکاسته است.
امام مهدی,مهدویت,موعود آخرالزمان,سنیان دوازده امامی
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125255.html
https://pajmahdavi.sinaweb.net/article_125255_e01d34c8cf9e51f36d8fed4f24fbd22b.pdf